6 września 2018r. w Bibliotece Powiatowej odbyło się kolejne ciekawe spotkanie z cyklu „Z Nestorem do gwiazd”. Prelekcję, wzbogaconą prezentacją multimedialną na temat malarstwa astronomicznego „Kosmos malowany” wygłosił pasjonat astronomii dr Wiesław Krajewski. Początki malarstwa astronomicznego zaobserwowano już na malowidłach i rysunkach wykonanych w Jaskini Lascaux w okresie paleolitu. Na angielskim gobelinie „Tkaninie z Bayeux” przedstawiono kometę Halleya, która była widoczna na średniowiecznym niebie w 1066 r. Giotto di Bandone widział Kometę Halleya w 1301 r., a kilka lat później umieścił ją jako gwiazdę betlejemską na swoim słynnym fresku „Pokłon trzech króli”. Obraz niemieckiego malarza wczesnego baroku Adama Elsheimera „Ucieczka do Egiptu” powstał w 1609 r. Nocny pejzaż przedstawia Świętą Rodzinę oraz wiernie odtworzone elementy astronomiczne: niebo z Księżycem w pełni, Gwiazdozbiór Lwa, Księgozbiór Wielkiej Niedźwiedzicy i Drogę Mleczną namalowaną realistycznie jako ciąg gwiazd, gdyż artysta każdą gwiazdę malował oddzielnie kolejnymi ruchami pędzla. Jest to pierwsze znane w sztuce przedstawienie Drogi Mlecznej jako pasa składającego się z poszczególnych gwiazd. Wielu malarzy było zainteresowanych malarstwem astronomicznym. Donato Creti, włoski malarz okresu rokoka, stworzył cykl obrazów. Osiem małych płócien przedstawia słońce, księżyc, kometę i znane wówczas pięć planet: Merkurego, Wenus, Marsa, Jowisza, Saturna. Parę obrazów astronomicznych stworzył Józef Chełmoński, np. „Noc na Ukrainie”, „Wschód księżyca”. Elementów astronomii w malarstwie jest bardzo dużo, dr Krajewski wybrał kilku artystów, w malarstwie których tematyka astronomiczna odegrała dużą rolę. Pierwszy z nich, Vincent van Gogh był zafascynowany nocnymi krajobrazami, widział w niebie wiele piękna i uważał, że noc jest jeszcze bogatsza w kolory niż dzień. Gwiezdne niebo namalował na kilku obrazach, które zostały szczegółowo zaprezentowane: „Taras kawiarni w nocy” (1888), „Gwiaździsta noc” (1889), „Gwiaździsta noc nad Rodanem” (1888), „Biały Dom w nocy” (1890).
Stanisław Ignacy Witkiewicz był miłośnikiem astronomii. Dziecinne zafascynowanie gwiazdami, podbudowane później gruntowną wiedzą astronomiczną, zostało Witkacemu na całe życie, czego dowodem są liczne wzmianki w jego listach, powieściach, dramatach i pismach teoretycznych. Najbardziej jednak efektownym tego przejawem było stworzenie w latach 1917/1918 oryginalnego cyklu malowanych pastelami kompozycji astronomicznych, z którego do dziś zachowało się kilkanaście. Są to: Liszka, Bliźniaki oraz Kameleon, Antares w Skorpionie i Nova Aurigae, Herkules z Lwem, Kozioróg, Kometa Encke, Algorab w Kruku, Wieloryb i Andromeda, Aldebaran i Hyady.
Artystą mocno związanym z astronomią był Wojciech Fangor, polski współczesny malarz abstrakcyjny, którego obrazy dające wrażenie ruchu były inspirowane astronomią. W latach 60. i 70. stworzył serię obrazów z charakterystycznymi kołami i falami, wywołujących efekty optyczne, podobne do uzyskiwanych w sztuce pop-artu.
Kolejne spotkanie astronomiczne odbędzie się w listopadzie.
